W dziejach Izraela szczególną rolę odegrała czterdziestoletnia wędrówka przez pustynię. Tora – Pięcioksiąg Mojżesza, stanowiącą podstawową część Biblii Hebrajskiej w większej części odnosi się do tego okresu. Poza Księgą Rodzaju opisuje rozwój Izraela w Egipcie, wyjście z tego kraju i czas wędrówki, podczas której Izrael doświadczał Bożej pomocy, otrzymał od Boga prawo, pod wpływem Jego natchnienia zorganizował kult, ale też często odwracał się od Niego, nie ufał w Jego stałą pomoc, a nawet sprawował fałszywy kult złotego cielca lub bóstw pogańskich. Okres spędzony na pustyni to jakby opowieść założycielska ukazująca początki Izraela, czas kształtowania się narodu, kiedy wytworzyło się to, co najważniejsze dla jego tożsamości.